Suốt 19 năm qua, Việt Nam đã bảo vệ thành công thành quả thanh toán bệnh bại liệt, cứu hàng triệu trẻ em thoát khỏi căn bệnh nguy hiểm này. Tuy vậy, trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, khi virus bại liệt hoang dại vẫn còn tồn tại ở nhiều quốc gia, nguy cơ bại liệt quay trở lại là hoàn toàn có thể. Do đó, việc chủ động tiêm phòng vắc xin bại liệt đúng lịch, đủ liều vẫn là cách tốt nhất để phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này trước khi chúng được thanh toán trên toàn cầu.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO), năm 2017, thế giới có 22 trường hợp mắc bệnh bại liệt. Cho đến 5 tháng đầu năm 2018, số ca mắc bại liệt được ghi nhận đã giảm xuống còn 8 trường hợp (7 trường hợp ở Afghanistan và 1 trường hợp ở Pakistan). Trong khi đó, xu thế giao lưu quốc tế ngày càng gia tăng, nguy cơ lây truyền virus gây bệnh bại liệt vào Việt Nam vẫn còn là vấn đề hiện hữu. Bộ Y Tế khuyến cáo, người dân cần duy trì tiêm chủng để tạo miễn dịch bảo vệ, quyết liệt phòng bệnh bại liệt cho đến khi căn bệnh này được thanh toán hoàn toàn trên quy mô toàn cầu.

Nguyên nhân gây bệnh bại liệt

Bại liệt (Poliomyelitis) là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây ra bởi virus Polio. Virus bại liệt xâm nhập vào cơ thể người theo đường tiêu hóa, đi vào hệ thần kinh trung ương gây nên tổn thương ở các tế bào thần kinh vận động. Virus có khả năng lây truyền cao nên có thể dẫn đến nguy cơ bùng phát thành dịch.

Đối tượng có nguy cơ cao nhất bị nhiễm virus bại liệt là những người chưa được tiêm phòng vắc xin bại liệt. Phụ nữ mang thai, người già, trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu là những đối tượng có nguy cơ cao nhất bị nhiễm bệnh.

Vắc xin bại liệt là gì, có tác dụng phòng bệnh ra sao?

Vắc xin bại liệt được đưa vào sử dụng rộng khắp trên thế giới lần đầu tiên vào năm 1952. 10 năm sau đó, vắc xin bại liệt đường uống Sabin (OPV) đã được sản xuất thành công tại Việt Nam. Việc sử dụng rộng rãi loại vắc xin này đã làm giảm tỷ lệ mắc và tử vong, tiêu diệt được các ổ dịch, đồng thời giúp Việt Nam được ghi nhận là quốc gia thanh toán thành công căn bệnh nguy hiểm này vào năm 2000.

Tuy vậy, để tích cực phòng bệnh, ngăn chặn nguy cơ bệnh bại liệt quay trở lại bất cứ lúc nào, ngoài việc triển khai công tác tiêm phòng bại liệt cho trẻ dưới 1 tuổi bằng vắc xin đơn thì, các vắc xin phối hợp cũng được nhà sản xuất tích hợp thành phần ngừa bại liệt giúp trẻ phòng bại liệt hiệu quả song song với việc tạo miễn dịch đối với các bệnh nguy hiểm khác.

Hiện nay, tại các điểm tiêm phòng dịch vụ, các loại vắc xin phối hợp có thành phần ngừa bại liệt bao gồm: Vắc xin 6in1 Infanrix Hexa (Bỉ) và 6in1 Hexaxim (Pháp) ngừa được 6 bệnh bao gồm bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và các bệnh gây do vi khuẩn Haemophilus influenza typ B (Hib) gây ra. Vắc xin 5in1 Pentaxim (Pháp) ngừa được 5 bệnh bao gồm bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván và các bệnh gây do vi khuẩn Haemophilus influenza typ B (Hib). Vắc xin Tetraxim (Pháp) ngừa được 4 bệnh bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván.

Vắc xin bại liệt nên tiêm hay uống?

Chương trình TCMR ở Việt Nam được Nhà nước tài trợ (miễn phí) đang triển khai 2 loại vắc xin bại liệt, bao gồm vắc xin Sabin qua đường uống có tên chung là vắc xin bại liệt uống OPV và vắc xin dạng tiêm có tên chung là vắc xin bại liệt bất hoạt IPV. Bên cạnh đó, vắc xin bại liệt cũng có trong thành phần của những mũi tiêm phối hợp (vắc xin 6in1 Infanrix Hexa, 6in1 Hexaxim, vắc xin 5in1 Pentaxim, vắc xin Tetraxim) ở các điểm tiêm phòng dịch vụ.

Việc chủng ngừa bại liệt bằng vắc xin qua đường uống hay đường tiêm đều mang đến hiệu quả phòng bệnh như nhau. Tuy vậy, nếu trẻ tiêm vắc xin có thành phần bại liệt trong các mũi vắc xin phối hợp tại các điểm tiêm dịch vụ, trẻ vừa phòng được bại liệt lại vừa có kháng thể bảo vệ trước nhiều căn bệnh nguy hiểm khác.

Việc chọn tiêm phòng vắc xin bại liệt tiêm hay uống, vắc xin TCMR hay dịch vụ là tùy thuộc vào sự lựa chọn và điều kiện của từng gia đình. Điều quan trọng nhất là cần phải tiêm/uống đủ mũi và đúng lịch để nâng cao tối đa hiệu quả phòng bệnh của vắc xin.

Tiêm phòng bại liệt khi nào, lịch tiêm phòng bại liệt cho trẻ

Hiện nay, lịch uống và tiêm vắc xin bại liệt của chương trình TCMR là uống 3 liều vắc xin bại liệt (OPV) vào thời điểm trẻ 2, 3 và 4 tháng tuổi, khi trẻ 5 tháng tuổi sẽ tiêm 1 mũi vắc xin bại liệt (IPV).

Đối với tiêm phòng dịch vụ, các mũi tiêm có thành phần bại liệt bao gồm:
  • Vắc xin 6in1 Infanrix Hexa (Bỉ) và 6in1 Hexaxim (Pháp), vắc xin 5in1 Pentaxim (Pháp) tiêm 3 mũi chính từ 2, 3, 4 tháng tuổi. Mũi 4 tiêm nhắc lại khi trẻ 16 đến 18 tháng tuổi.
  • Vắc xin phòng 4 bệnh Tetraxim (Pháp) nên được bắt đầu từ tháng thứ 2. Hai mũi tiếp theo tiêm cách nhau khoảng 1 đến 2 tháng. Mũi nhắc lại được tiêm vào năm thứ 2.


Uống/tiêm phòng bại liệt có sốt không? Những phản ứng phụ sau khi uống/tiêm vắc xin bại liệt?

Uống/tiêm phòng bại liệt có sốt không là thắc mắc của rất nhiều Bố Mẹ khi đưa con đi chủng ngừa. Cũng như những loại vắc xin khác, vắc xin bại liệt qua đường uống hoặc đường tiêm cũng có những tác dụng không mong muốn như: sưng, đau tại vị trí tiêm, sốt, quấy khóc sau khi uống vắc xin. Tuy nhiên, Bố Mẹ không nên quá lo lắng vì đây đều là những phản ứng bình thường của cơ thể khi tiếp nhận vắc xin. Tuỳ vào cơ địa của từng trẻ, có trẻ không sốt, có trẻ sốt sau vài ngày. Do đó Bố Mẹ cần thường xuyên theo dõi tình trạng của trẻ và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn cho trẻ sử dụng thuốc hạ sốt.

Tiêm phòng vắc xin bại liệt ở đâu?

Để tiêm/uống vắc xin bại liệt cho trẻ, Bố Mẹ có thể liên hệ trạm Y tế phường, xã, Trung tâm Y tế dự phòng, hoặc các trung tâm tiêm chủng dịch vụ uy tín. Nên lựa chọn những nơi thường xuyên cập nhật đủ vắc xin, đặc biệt là có điều kiện cơ sở vật chất, dây chuyền bảo quản vắc xin đạt chuẩn để đảm bảo vắc xin được lưu trữ tốt nhất.

VNVC luôn nỗ lực cung cấp đầy đủ vắc xin phòng bệnh cho trẻ em và người lớn

Tại trung tâm tiêm chủng VNVC, Bố Mẹ hoàn toàn có thể an tâm vì trẻ sẽ được thụ hưởng dịch vụ tiêm chủng cao cấp với đủ các loại vắc xin có thành phần ngừa bại liệt có nguồn gốc rõ ràng. Trung tâm tiêm chủng VNVC luôn mang đến những trải nghiệm tuyệt vời cho khách hàng thông qua các dịch vụ: miễn phí khám sàng lọc, miễn phí bỉm, tã, khu vui chơi, miễn phí giữ xe (áp dụng tại một số trung tâm), nước uống, wifi… cùng hàng loạt các tiện ích khác như áp dụng tiêm mũi lẻ, đặt giữ vắc xin theo yêu cầu, mua gói vacxin cho trẻ em, người lớn và gói vacxin cho phụ nữ chuẩn bị mang thai.

nguồn: https://vnvc.vn/tiem-phong-bai-liet-...-lai-viet-nam/