Chia sẻ kinh nghiệm phát triển nhà ở tại dự án alibaba long phước là nội dung chính của Hội thảo về nhà ở xã hội tại Việt Nam và bài học từ kinh nghiệm quốc tế do Bộ Xây dựng phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức tại Hà Nội, sáng 12/3. Phát triển nhà ở xã hội hay còn gọi là nhà ở giá rẻ đã được nhiều quốc gia trên thế giới thực hiện từ những năm 1960. Hiệu quả từ chương trình này đã mang lại phúc lợi xã hội tốt cho người dân. Từ những kinh nghiệm của quốc tế, Việt Nam đã và vẫn tiếp tục xây dựng, hoàn thiện chính sách về nhà ở phù hợp với điều kiện thực tế, với mục tiêu giúp người có thu nhập thấp được cải thiện chỗ ở.


Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết không chỉ có người dân sống tại khu vực miền núi, nông thôn mà ngay cả dân đô thị và nơi tập trung các khu công nghiệp cũng đang có nhu cầu bức xúc về nhà ở. Hiện giá nhà ở tại dự án alibaba an phước vẫn cao so với thu nhập của người lao động nên việc cải thiện điều kiện nhà ở cho người dân cần có sự hỗ trợ của Nhà nước, thậm chí thu hút cả nguồn lực giúp đỡ của quốc tế. Chiến lược phát triển nhà ở Quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 đã được Chính phủ phê duyệt cũng khẳng định phát triển nhà ở là một trong những nội dung quan trọng của chính sách phát triển kinh tế-xã hội đồng thời là trách nhiệm của Nhà nước, của xã hội và cả người dân.

Đây là cơ hội tốt giúp các nhà nghiên cứu, quản lý, hoạch định chính sách của Việt Nam tham khảo để hoàn thiện hệ thống văn bản liên quan đến hoạt động đầu tư xây dựng, phát triển đô thị, nhà ở và kinh doanh bất động sản, đặc biệt là chính sách phát triển nhà giá rẻ. Thay mặt Ban soạn thảo trình dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết, Dự thảo Luật đã mở rộng các quy định kinh doanh bất động sản hơn so với luật hiện hành.

Cụ thể, theo Dự thảo Luật, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được kinh doanh bất động sản như tổ chức, cá nhân trong nước theo 4 hình thức: đầu tư xây dựng nhà, công trình xây dựng để bán, cho thuê, cho thuê mua; thuê nhà, công trình xây dựng để cho thuê lại; đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật trên đất thuê để cho thuê lại đất đã có hạ tầng kỹ thuật; thuê quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật để cho thuê lại.

Trên cơ sở đó, hàng loạt văn bản quy phạm pháp luật ra đời để cụ thể hóa chủ trương này như huy động các nguồn lực tham gia phát triển nhà ở xã hội, phân định trách nhiệm quyền hạn của người tham gia... Đặc biệt là gói tín dụng ưu đãi lãi suất thấp 30.000 tỷ đồng trực tiếp hướng vào người mua nhà thu nhập thấp. Tuy nhiên, quỹ nhà này hiện vẫn chưa đáp ứng kịp nhu cầu của người dân và phải tìm giải pháp tăng nhanh số lượng. Tại hội thảo, Giám đốc WB tại Việt Nam Victoria Kwakwa nhận xét: Việt Nam đang trong quá trình đô thị hóa nhanh, tăng 3,4% mỗi năm với khoảng 1 triệu dân chuyển dịch về các đô thị hàng năm. Điều này đã tạo áp lực lớn về nhu cầu nhà ở, đòi hỏi phải có phương thức giải quyết để tránh tình trạng nghèo đô thị, nghèo thành thị.

Các đô thị của Việt Nam đang thừa nhà cao cấp, thiếu nhà giá rẻ và phải tìm ra nguyên nhân để giải quyết tình trạng này. Đáp ứng nhà ở cho người dân cần tính đến cả lượng người di cư chứ không chỉ riêng những người có hộ khẩu chính thức. Việt Nam vẫn may mắn vì không có các khu ổ chuột tại những đô thị lớn như nhiều nước khác trên thế giới. Tuy nhiên, nếu không giải quyết triệt để vấn đề nhà ở cho người dân đô thị, cả người định cư không chính thức thì nguy cơ hình thành các khu ổ chuột là khó tránh khỏi.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Hạnh Phúc, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội tỏ ra băn khoăn khi mở rộng quyền kinh doanh bất động sản cho người nước ngoài mà không kiểm soát được. “Nếu chưa kiểm soát được thì chưa nên mở rộng”, ông Phúc đề nghị. Một điểm mới khác là Dự thảo Luật đã mở rộng việc cho phép các chủ đầu tư kinh doanh bất động sản được cho thuê, cho thuê mua bất động sản hình thành trong tương lai, thay vì chỉ được cho thuê, cho thuê mua bất động sản đã có sẵn như quy định hiện hành.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Hiền, Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội cũng đề nghị, Ban soạn thảo cần có quy định rõ để người tham gia dự án có quyền giám sát quá trình hình thành bất động sản trong tương lai. Ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, cần cân nhắc giữ như quy định của luật hiện hành, không nên mở rộng, vì dễ gây nên hiện tượng kinh doanh ảo. Ngoài ra, một quy định cũng còn nhiều ý kiến trái chiều là Dự thảo Luật đã bỏ quy định bắt buộc tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản, khi bán, cho thuê, cho thuê mua bất động sản phải thông qua sàn giao dịch bất động sản.

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, bất động sản cũng là một loại hàng hóa, hàng hóa giao dịch qua sàn là sự phát triển bậc cao của kinh tế thị trường. “Chỉ có giao dịch qua sàn mới bảo đảm tính công khai, minh bạch, bảo đảm quyền lợi chính đáng của cả chủ đầu tư và khách hàng, bởi hàng hóa giao dịch trên sàn đã có sự thẩm định, thẩm tra về chất lượng”, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh. Theo ông Hiển, hiện nay đang có quá nhiều loại quỹ khác nhau làm phân tán nguồn lực phát triển. Vì vậy, cần hạn chế bớt một số quỹ, nhất là các quỹ có sử dụng ngân sách nhà nước.